حمد
لغت‌نامه دهخدا
حمد. ح َ (الَ …) نام دیگر سوره ٔ سبعالمثانی و فاتحه الکتاب .
حمد
لغت‌نامه دهخدا
حمد. [ ح َ ] (ع اِمص ) ستایش و شکر. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). نقیض ِ ذم و نکوهش . و حمد اعم است از شکر. سپاسداری . و به اصطلاح خاص بیان کبریا و جلال عظمت حق سبحانه تعالی را گویند و بعضی از محققان نوشته اند: حمد در لغت ثناگویی است بر جمیل و خوبی …
حمد
لغت‌نامه دهخدا
حمد. [ ح َ ] (ع مص ) مَحمِدو مَحمَد و مِحمِدَه و مَحمَدَه. ستودن و شکر کردن .(منتهی الارب ) (اقرب الموارد) (تاج المصادر بیهقی ). سپاس داری کردن . (المصادر زوزنی ). || راضی شدن . || ادای حق کردن . (منتهی الارب ). جزا دادن . (اقرب الموارد). || ستوده و …
حمد
فرهنگ فارسی معین
(حَ) [ ع . ] (اِمص .) ستایش ، ثناگویی .
حمد
فرهنگ فارسی عمید
(اسم مصدر) [عربی] hamd ستایش کردن؛ شکر کردن؛ ستایش؛ ستودن؛ ثناگویی؛ سپاس؛ شکر.
حمد
واژگان مترادف و متضاد
۱. تمجید، ثنا، ستایش، شکر، مدح، مدیحه ۲. ستودن، ستایش کردن ≠ هجو گفتن
واژه‌نامه آزاد
ستودن، راضی شدن، شکر کردن، ادای حق کسی کردن.
واژه‌های مشابه
حَمْدُ
فرهنگ واژگان قرآن
ثنا و ستایش در برابر عمل جمیلی است که ثنا شونده باختیار خود انجام داده ولی مدح به عمل غیر اختیاری هم اطلاق می گردد
عمر حمد
لغت‌نامه دهخدا
عمر حمد. ع ُ م َ ح َ م َ ابن مصطفی . وی شاعر و از مجاهدان ملی بلاد شام در قرن اخیر است . اصل او از مصر و تولدش در بیروت بود. وی در جنگ جهانی اول در سپاه عثمانی افسر بود، سپس با برخی از جوانان عرب بسال ۱۳۳۳هَ .ق . به بادیه گریختند؛ ولی عمر پ…
حمد و ستایش
هللویا (یعنی خدا را حمد باد)
دیکشنری فارسی به عربی
سبحان الله
واژه‌های هم‌آوا
حَمْدُ
فرهنگ واژگان قرآن
ثنا و ستایش در برابر عمل جمیلی است که ثنا شونده باختیار خود انجام داده ولی مدح به عمل غیر اختیاری هم اطلاق می گردد
جست‌وجو در متن
dhaman
دیکشنری انگلیسی به فارسی
تحمید
فرهنگ فارسی عمید
(اسم مصدر) [عربی] [قدیمی] tahmid حمد کردن؛ ستایش کردن؛ ستودن.
محمود
واژه‌نامه آزاد
حمد و ستایش خداوند
sheikhdom
دیکشنری انگلیسی به فارسی
alleluia
حمدالله
فرهنگ نام‌ها
(تلفظ: hamdollāh) (عربی) حمد و ستایش خداوند .
حمّاد
فرهنگ نام‌ها
(تلفظ: hammād) (عربی) بسیار سپاسگزار ، بسیار حمد کننده و ستاینده .
شکر
واژگان مترادف و متضاد
امتنان، تشکر، حقشناسی، حمد، سپاس، شکرانه، منت
هللویا (یعنی خدا را حمد باد) , تسبیح
gloria
واژه‌نامه آزاد
در زبان فارسی به معنی حمد و ستایش و حمد و ستایش شده و در زبان کردی نیز به معنی پسندیده ،خیلی پسند و بسیار پسند شده و در زبان عربی هم معنی کلمه محمد می باشد.
حمد: ستایش. ثنا گوئى.
ستودن. وَ یُحِبُّونَ أَنْ یُحْمَدُوا بِما لَمْ یَفْعَلُوا … آل عمران: ۱۸۸ و دوست دارند براى کاریکه نکرده‌اند ستوده و مدح شوند. در نهج البلاغه خطبه ۲۲۰ آمده:
«اطَّلَعَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ فِیهِ فَرَضِیَ سَعْیَهُمْ وَ حَمِدَ مَقَامَهُمْ».
خدا بآنها توجّه کرد. از سعى‌شان خشنود شد و مقامشان را ستود. و در حکمت ۱۳۱ در باره دنیا فرموده:
«فَذَمَّهَا رِجَالٌ غَدَاهَ النَّدَامَهِ وَ حَمِدَهَا آخَرُونَ یَوْمَ الْقِیمَهِ».
دنیا را مردانى در صباح پشیمانى ذمّ کردند و مردان دیگرى روز قیامت آنرا ستودند. زیرا که دیدند بوسیله آن صاحب بهشت شده‌اند.
تدبّر در موارد استعمال نشان میدهد که: حمد بمعناى ستودن، ستایش، ثنا گوئى، مدح، و تعریف کردن است.
راغب در مفردات گوید:
حمد خدا بمعنى ثنا گوئى اوست در مقابل فضیلت. حمد از مدح اخصّ و از شکر اعمّ است، زیرا مدح در مقابل اختیارى و غیر اختیارى میشود مثلا شخص را در مقابل طول قامت و زیبائى اندام که غیر اختیارى است و همچنین در مقابل بذل مال و سخاوت و علم مدح میکنند ولى حمد فقط در مقابل اختیارى است.
و شکر تنها در مقابل نعمت و بذل بکار میرود پس هر شکر حمد است ولى هر حمد شکر نیست و هر حمد مدح است ولى هر مدح حمد نیست.
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ فاتحه: ۲ این تعبیر شش بار در
قرآن مجید آمده است یونس: ۱۰ صافّات ۱۸۲، زمر ۷۵، غافر ۶۵ انعام ۴۵ و هیجده بار «الْحَمْدُ لِلَّهِ» و چندین بار «لَهُ الْحَمْدُ» ذکر شده است.
الف و لام در «الْحَمْدُ» براى استغراق یا براى جنس است و لام در «لِلَّهِ» براى اختصاص و ملک است معنى آیه چنین میشود: جنس حمد یا هر حمد مخصوص خداست خدائیکه پروردگار همه مخلوقات است.
یعنى هر حمد و ستایش از هر کس در باره هر کس و هر چیز که بوده باشد مخصوص خدا و از براى خداست مردم خواه خدا را حمد کنند، خواه شخص دیگر و شى‌ء دیگر را، همه آنها مال خدا و از آن خداست.
المیزان در توضیح جنس و استغراق چنین گوید: خداوند میفرماید: ذلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ خالِقُ کُلِّ شَیْ‌ءٍ غافر: ۶۲ با این روشن میکند که هر چیز مخلوق خداست و نیز فرماید الَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْ‌ءٍ خَلَقَهُ سجده: ۷ و با این ثابت میکند هر چیز از لحاظ خلقت و از لحاظ نسبت بخدا خوب است … اینها از جهت فعل و امّا از جهت اسم، فرموده اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى طه: ۸ … پس خدا از حیث افعال و اسماء جمیل و نیک است … و هر جمیلى که در مقابل آن حمد میشود از اوست پس جنس حمد و هر حمد براى خداى سبحان است (باختصار).
عبد
معنی
۱. بنده؛ برده؛ غلام.
۲. بندۀ خدا.
فرهنگ فارسی عمید
مترادف و متضاد
برده، بنده، زرخرید، عبید، غلام، نسمه، نوکر ≠ آزاد، حر
عبد: مطیع. بنده. از مجمع نقل شد که او را در اثر ذلّت و انقیادش عبد گویند، پس معناى تذلّل و طاعت در آن ملحوظ است در اقرب گوید:
آن در اصل وصف است گویند:
«رجلٌ عَبِدٌ» یعنى مرد مطیع است ولى بعدا مانند اسم استعمال شده.
عبد در قرآن بدو معنى آمده یکى بمعنى بنده مملوک مثل: «الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الْأُنْثى بِالْأُنْثى» بقره:
۱۷۸٫ «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا عَبْداً مَمْلُوکاً لا یَقْدِرُ عَلى شَیْ‌ءٍ» نحل: ۷۵٫
آیه «إِنْ کُلُّ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِلَّا آتِی الرَّحْمنِ عَبْداً» مریم:
۹۳٫ روشن میکند که همه انس و جنّ و ملک بنده و مملوک خدایند، شاید بدین علت است که در قاموس و اقرب گفته: عبد بمعنى انسان است اعمّ از حرّ و رقّ راغب گوید: این عبودیت بوسیله ایجاد است.
«آتى» در آیه راجع باتیان در قیامت نیست بلکه مبیّن نسبت بین خدا و خلق است یعنى هر آنکه در آسمانها و زمین‌اند متوجّه خدایند در حال بندگى و عبودیت که خدا خالق و رازق و مدبّر آنهاست. و هر چه دارند از خدا دارند.
دیگرى: عبد بمعنى عابد و مطیع خدا در اخلاص و عبادت و اطاعت، مثل «وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللَّهِ یَدْعُوهُ» جنّ: ۱۹٫ «ذُرِّیَّهَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ کانَ عَبْداً شَکُوراً» اسراء: ۳٫
«وَ اذْکُرْ عَبْدَنا أَیُّوبَ إِذْ نادى رَبَّهُ» ص: ۴۱٫ «سُبْحانَ الَّذِی أَسْرى بِعَبْدِهِ» اسراء: ۱٫ «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَنْزَلَ عَلى عَبْدِهِ الْکِتابَ» کهف: ۱٫
ولى عبد بمعنى عابد وثن در قرآن نیامده بر خلاف افعال آن مثل «وَ یَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ما لا یَضُرُّهُمْ وَ لا یَنْفَعُهُمْ» یونس: ۱۸٫
دیدگاهتان را بنویسید