در آثار عارفان فرآیند کمال یافتن شخص سالک،به سفری تشبیه شده که تمام مؤلفههای یک مسافرت طبیعی در آن لحاظ شده است،«مسافر» همان ذات سالک است،«مبدأ»،انانیت یا خودخواهی او و«مقصد»،خدایا حقیقت است. «راه سفر»،طریقت و«توشهء راه»،شریعت یا اعمال شرعی است.این تحولات روحانی به دو بخش مقامات و احوال تقسیم شدهاند که مقامات مراتب و درجات اکتسابی و زوالناپذیر شخصیت سالک است،و احوال ورود کیفیتهای موهوبی خداوند بدون تصرفات اختیاری در روح شخص سالک.در منابع تصوف،تقسیمبندیهای متفاوتی از مراحل مختلف مقامات و احوال به وسیلهء صوفیان صورت گرفته است.
برچسباقبال لاهوری سالک سیروسلوک فلسفه اسلامی مبدأ مبدأ و مقصد
همچنین ببینید
عرفان یعنی قبول دوئالیسم عقل کلی و عقل جزئی / دکتر سید حسین نصر
امروزه یکی از تأسفبارترین گرایشهای غالب در بعضی از مناطق خاص جهان اسلام، اقتباس بعضی مکاتب و اندیشههای احیاناً مُد شده در غرب، و چسباندن پسوند «اسلامی» به آنهاست. چنین است که ما شاهد اصلاحاتی همچون «دموکراسی اسلامی»، «سوسیالیسم اسلامی» یا «راسیونالیسم اسلامی» و غیره هستیم. این گرایشها سعی میکنند با مدرن نشان دادن و به روز کردن اسلام، آن را قابل پذیرش سازند و بدین طریق با تقلیل و فروکاستن اسلام از یک مجموعهی تام اصول و مبانی و از یک جهانبینی کامل، به صفتی که اسمی را توصیف میکند، آن را تحریف میکنند. به طوری که این کاربرد معنا و مفادی کاملاً متفاوت با آنچه در چارچوب فکری تمدن غربی زایندهی این اصطلاحات از آنها اراده میشود، پیدا میکند.