آیت‌الله خامنه‌ای تاریخ را به‌عنوان «درس و گنجینه‌ی اطلاعات ما از گذشته‌ی بشریت» تعریف می‌کنند:

تاریخ چیز مهمی است. تاریخ را به‌عنوان یک چیز کوچک یا حاشیه‌یی نباید خیال کرد؛ تاریخ واقعاً مهم است. تاریخ، درس و گنجینه‌ی اطلاعات ما از گذشته‌ی بشریت است؛ سرگذشت ماست. مگر میشود نسبت به تاریخ بی‌اعتنا بود؟ همه‌ی علوم و همه‌ی معارف و همه‌ی تلاشهای بشری و همه‌ی آنچه که امروز در این صحنه‌ی عالم وجود دارد، فقط زمان حال است؛ میلیونها برابرِ این تلاشها در گذشته انجام گرفته است. سرگذشت اینها، یعنی تاریخ و آن را دربردارنده‌ی ابعاد گوناگون زندگی بشر می‌دانند:
تاریخ، نه سیاست است، نه فرهنگ؛ تاریخ، تاریخ است. تاریخ، یعنی آنچه که از حوادث و وقایع ثبت شده است. البته در این حوادث و وقایع، سیاست هم هست، فرهنگ هم هست، هنر هم هست، عشق هم هست، مصیبت هم هست، درد هم هست، بغض هم هست، کینه هم هست. همه‌ی اینها وقتی با همدیگر ثبت شد، میشود تاریخ.
با نگاهی دقیق به بیانات رهبر انقلاب اسلامی می‌توان جایگاه والای تاریخ و آگاهی‌های تاریخی در اندیشه و نگاه آیت‌الله خامنه‌ای را برگرفته از «بینشی قرآنی» دانست: «اگر تاریخ یک چیز اصلی نبود، قرآن با این عظمت -که اصلاً برنامه‌ی انسان‌سازی و برنامه‌ی بشریت است- تاریخ را وارد خودش نمیکرد؛ اما شما میبینید که در قرآن تاریخ هست؛ البته بخشهایی که برای بیان اهداف قرآن کارساز است... بنابراین، تاریخ مهم است.