تعریف علم روانشناسی

بسم الله الرحمن الرحیم

تعریف علم روانشناسی:

• روانشناسان بزرگ دنیا در تعریف روانشناسی از این علم به عنوان علم مطالعه رفتار و ذهن یاد می‌کنند. در واقع، علم روانشناسی به تحلیل و درک چگونگی شکل‌گیری و تاثیرگذاری عوامل مختلف بر رفتار، احساسات، تفکر و فرآیندهای شناختی انسان همچون ادراک، حافظه، یادگیری و تصمیم‌گیری می‌پردازد.
• روانشناسی به‌معنای مطالعه علمی رفتار و فرایندهای ذهنی انسان و حیوانات است. متخصصان روانشناسی، «تأثیرات زیستی‌» (Biological)، «فشارهای اجتماعی» (Socially Forces) و «عوامل محیطی» (Environmental Factors) را بر روی شیوه تفکر، احساسات و رفتار افراد مورد بررسی قرار می‌دهند. همچنین بر مبنای نظر «انجمن روانشناسی آمریکا» (American Psychological Association |APA)، روانشناسی به معنای مطالعه فرایندهای ذهنی و شیوه‌ تأثیرگذاری آن بر رفتار است. علم روانشناسی ارتباط عمیقی با علوم پزشکی، علوم اجتماعی و آموزشی دارد.
• روانشناسی به‌معنی علم مطالعه رفتار، افکار، هیجانات و انگیزه‌های پشت آن است. این مطالعه از طریق «توصیف» (Describe)، «توضیح و تبیین» (Explain)، «اندازه‌گیری» (Measurement) و «امتحان کردن» (Testing) صورت می‌گیرد و به‌اهداف کاربردی آن یعنی «پیش‌بینی» (Predict) و «تغییر» (Change) رفتار و فرایندهای ذهنی می‌رسد.
• روانشناسی علمی است که به مطالعه ذهن و رفتار انسان‌ها می‌پردازد و شامل تاثیرات زیست شناختی، فشار‌های اجتماعی و عوامل محیطی بر نحوه و چگونگی  تفکر، عملکرد و حس افراد می‌شود. با استفاده از این علم، روانشناسان و روانپزشکان به معالجه اختلالات روانی افراد می‌پردازند و در جهت شناخت روان انسان‌ها گام بر می‌دارند.
• روانشناسی (Psychology) مطالعۀ علمی و کاربردی فرآیندهای ذهنی و رفتار انسان است که مطالعۀ پدیده‌های هشیار و ناهشیار، از جمله احساسات و افکار را نیز در بر می‌گیرد. “Psychology” از کلمه یونانی psyche به معنای “روان” یا “ذهن” گرفته شده است؛ قسمت دوم آن برگرفته از-logia است که به “مطالعه” یا “تحقیق” اشاره دارد. روانشناسی یک علم با گستره وسیعی است که از مرزهای بین علوم طبیعی و اجتماعی عبور می‌کند و در آن مفاهیم گوناگونی بررسی می‌شوند؛ مانند ادراک، شناخت، توجه، احساسات، پدیدارشناسی، انگیزه، عملکرد مغز، شخصیت، رفتار، تاب‌ آوری، ضمیر ناخودآگاه و روابط بین‌ فردی. دانش به دست آمده از روانشناسی در حوزه‌های مختلف فعالیت‌های انسانی، از مشکلات زندگی روزمره گرفته تا درمان بیماری‌های روانی، استفاده می‌شود.

      در روانشناسی، از سه مفهوم بسیار مهم «شاخه روانشناسی»، «رویکرد روانشناسی» و «مدل درمانی» استفاده می‌شود:

• «شاخه روانشناسی» (Branch’s of Psychology): همان‌طور که گفته شد، روانشناسی مفهومی گسترده و چندوجهی است. در نتیجه، شاخه‌هایی از علم روانشناسی به‌وجود آمده‌اند که هر کدام از آن‌ها، روانشناسی را به‌صورت متمرکز و در حوزه‌ مشخص بررسی می‌کنند.
• «رویکرد روانشناسی» (Approach of Psychology): نظریه‌پردازان مختلف، عوامل متفاوت و متنوعی را برای شکل‌گیری افکار و رفتار در انسان در نظر می‌گیرند. این اختلاف‌نظرهای موجود در نظریه‌پردازان، باعث شکل‌گیری رویکردهای مختلف روانشناسی شده است.
• «مدل درمانی» (Therapeutic Model): به‌طور معمول، بیشتر رویکردهای روان‌شناسی، مدل درمانی خاصی دارند که مبتنی بر عوامل تشکیل‌دهنده رفتار و فرایندهای شناختی مدنظرشان است. تعدادی از مدل‌های درمانی هم به صورت یکپارچه‌نگر بوده و از رویکردهای مختلف استفاده کرده‌اند. به «مدل درمانی»، «رویکرد درمانی» نیز گفته می‌شود.

بدست آوردن درک عمیق از روانشناسی به افراد کمک می‌کند تا به بینش کاملی نسبت به اعمال و رفتار خود برسند و سایر اطرافیان خود را بهتر درک کنند. مواردی چون زبان بدن، مهارت‌های ارتباطی و مهارت‌های مربوط به اعتماد به نفس در چارچوب علم روانشناسی قرار می‌گیرند.