معماری
;کارگروه

کانون علم و دین (فرهنگستان جهانی مطالعات تطبیقی در علم و دین)، موسسه ای است مردم نهاد، غیر انتفاعی و غیر دولتی که بر اساس اعتقاد به وحدت علم و دین و نیز اعتقاد به انحصار نجات و سعادت بشری در سیر و سلوک به روش اولیاء مسلم الهی، شکل گرفته است و با هدف گسترش و ارتقاء رشد انسانی در همه ابعاد وجودی با همکاری همه انسانهای جویای حقیقت و کمال، تلاش و فعالیت می کند.
با توجه به اینکه تفکر و اندیشه عامل تمایز انسانها از یکدیگر و سایر موجودات است و این فکر و اندیشه است که باعث پیدایش تمدنها، فرهنگها، نظریات و اندیشه‌های علمی، فلسفی و همچنین اکتشافات و مصنوعات بشری بوده است، در این صفحه سعی برآن است که نظریات اندیشمندان مختلف بیان می‌شود تا خواننده با مطالعه و تطبیق مفاهیم به مطالب ناب دست یابد. هیچ یک از محتواهایی که در این بخش ارائه می‌شود بیانگر تفکرات مدرسین و اعضای محترم کانون علم و دین نمی‌باشد و تنها مقالاتی که درآن نام مدرسین ما آورده شده است، نظرات متعلق به مجموعه‌ی ماست. ارائه مقالات تنها برای اندیشیدن مخاطبین محترم می‌باشد تا بتوان با نگاهی جامع و بدون تعصب به حقیقت دست یافت.
اسلام دینی است که نه تنها با نیروی عقل و قدرت تفکُّر مخالفت و مبارزه نکرده، بلکه تقریباً در تمام جهات از آن کمک و تأیید خواسته و به نحو عجیبی هم برروی آن تکیه کرده است و ارزش واقعی دین مبین اسلام در همین جا مشخّص می‌شود و جالب آنکه بدانیم در حالی‌که ادیان دیگر، قوّه عقل انسان را حتّی در جزیی‌ترین مسایل راکد و منجمد نگهداشته‌اند، اسلام آنقدر آنرا محترم و آزاد دانسته که حتّی درباره اصول عقیدتی خود ـ که تحصیل آنها برهمگان مفروض است ـ نه تنها تقیلد و تعبّد را نا کافی و مردود دانسته، بلکه خوان تعقُّل و تفکُّر انسان را نیز در ساحت آن گسترده و الزام داشته که هرفردی، مستقل وآزادانه صحّت آنها را کسب نماید.
قرآن کریم در جایگاه کتاب آسمانی دین اسلام می‌فرماید: «فَبَشِّر عِبادِ الّذِینَ یسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیتَّبِعُونَ أحْسَنَهُ أولئِکَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللّهُ وأولئِکَ هُمْ أولُوا الألْبابِ»؛ (سوره زمر، آیات 17 و 18) «بندگانم را بشارت ده، آنانکه چون سخنی بشنوند به نیکوترین وجه عمل کنند، آنان هستند که خداوند به لطف خاصّ خود هدایتشان فرموده و هم آنان به حقیقت خردمندان عالمند»

علم و دین:

قبل از ورود به مبحث علم، برای هر جوینده ای که می خواهد در مسیر صحیح و صراط مستقیم حرکت کند و بر هر کسی که خود را شیعه و رهرو امامان معصوم (علیهم السلام) می داند لازم است که این موضوع را از منظر آنها بررسی کند. این مطلب نه فقط باید برای شیعیان دارای اهمیت باشد بلکه شامل همه مسلمانان نیز می شود. چرا که پیامبر مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) در واپسین لحظات عمر شریف خود پیروانشان را به تمسک به ثقلین، قرآن و اهل بیت (علیهم السلام)، دو گوهر گرانبها فراخواندند و فرمودند تا زمانی که به این دو چنگ زنید، به گمراهی نمی افتید. اهمیت آنچه که ما به عنوان علم اخذ می کنیم در حدیثی از امام هفتم (علیه السلام) مشهود است: عَنْ‏زَیْدٍ الشَّحَّامِ‏ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى‏ طَعامِهِ‏ قَالَ قُلْتُ مَا طَعَامُهُ قَالَ عِلْمُهُ الَّذِی یَأْخُذُهُ عَمَّنْ یَأْخُذُهُ. (کافی، ج۱)

زید شحام از امام باقر (علیه السلام) درباره گفتار خداى عزوجل (آیه۲۴، سوره۸۰) باید انسان به خوراک خویش نظر داشته باشد، پرسید: معنى خوراک چیست؟ فرمود: علمى را که فرا می گیرد نظر کند از که فرا می گیرد. (زیرا علم غذاى روح است و خوبش موجب صحت و بدش باعث مرض روح می گردد). بنابراین و با توجه به سفارشات زیادی که در دین ما بر فراگیری علم و دانش آمده، بر ما لازم است که بدانیم منظور از این علم که این همه به فراگیری آن سفارش شده چیست؟ آیا هر آنچه که امروز به نام علم و دانش، از کانال های مختلف و حتی و مدارس و دانشگاه ها به خورد ما داده می شود علم است؟ آیا ما اجازه داریم که وقت گرانبهای خود را برای یادگیری هر مطلبی (به نام علم) صرف کنیم؟ آیا اصولاً یادگیری همه این موارد دردی از زندگی ما دوا می کند؟ و در سعادت دنیوی و اخروی ما اثری دارد یا نه؟ آیا ما اجازه داریم علم خود را از هر کسی اخذ کنیم؟ آیا دین ما تمام نیازهای ما را در این زمینه رفع می کند یا نیاز به منابع دیگری هم داریم؟ در این راه اگر در چه مسیری حرکت کنیم زودتر به مقصد می رسیم بدون اینکه به گمراهی بیفتیم؟ پاسخ به این سؤالات و مواردی دیگری از این قبیل سرآغاز بحث ماست و ان شاء الله با یافتن پاسخ آنها وارد بحث علم و دین خواهیم شد.

انجمن‌های علمی کانون علم و دین:

هدف نهایی انجمن های علمی کانون علم و دین، انجام مطالعات تطبیقی در علم و دین است . کانون علم و دین با تطبیق و مقایسه و بررسی دو مقوله علم و دین، سعی در شناخت بهتر و دقیقتر علم و دین و اثبات وحدت علم و دین دارد. دانشجویان، استادان، متخصصان و کارشناسان رشته‏ های مختلف علمی برای فعال کردن گروه‏های علمی می‏توانند به جمع ما بپیوندند.

رئوس ثمانیه (اجزای علم):

معمول است که دانشمندان برای ورود به هر علم، ابتدا حداقل هشت مطلب را در مورد آن علم به عنوان مقدمه بیان می کنند. در واقع تمام ابعاد آن علم دراین موارد بررسی می‌شود.
1- تعریف علم : اولین موضوعی که در هنگام آموزش یک علم باید به عنوان مقدمه از آن گفتگو کنیم : تعریف علم است که آن علم را معرفی کنیم.
2- موضوع علم : بعد از مشخص شدن تعریف یک علم به موضوع آن علم می پردازیم .یعنی چیزی که آن علم در موردش بحث و گفتگو می‌کند.
3- فایده علم: که در ابتدای راه عبث و بیهوده به نظر نیاید. طالب آن علم طبیعتا به آن اشتیاق دارد.
4- شخصیت‌های برجسته‌ی آن علم: معرفی مدون ومؤسس علم مد نظر است.
5- ابواب، مباحث و سیر علم: فصول و تقسیم بندی باب های علم مد نظر است .
6- جایگاه علم در میان علوم دیگر: قبل از چه علمی و بعد از چه علنی باید قرار گیرد.
7- غرض، مقصود و غایت علم: علت غایی یعنی تدوین یا تحصیل علم
8- اصطلاحات آن علم : درک دقیق اصطلاحات مختص آن علم و شناخت وجه تمایز معنای اصطلاحات مشترک با علوم دیگر