مزاج چیست؟
مزاج عبارت از کیفیت غالب بر جسم و شامل:
۱- مفردات
۲- مرکبات
⬅️ مفردات شامل:
۱- گرمی
۲- سردی
۳- تری
۴- خشکی
⬅️ مرکبات شامل:
۱- گرمی و تری(دم یا خون)
۲- سردی و تری (بلغم)
۳- گرمی و خشکی(صفرا)
۴- سردی و خشکی(سودا)
اخلاط اربعه :
دم ⇐ هوا بلغم ⇐ آب صفرا ⇐ آتش سودا ⇐ خاک
⬅️ به مواردی که در بالا نام برده شد در اصطلاح “اخلاط اربعه” گفته می شود. در حالت تعادل اخلاط در هر ۱۰۰ سی سی خون انسان به شکل زیر قرار دارند:دم ۴۹ سی سی، بلغم ۴۹ سی سی، صفرا ۱ سی سی و سودا ۱ سی سیبه افراد با مزاج دم یا خون ⇐ دموی مزاجبه افراد با مزاج بلغم ⇐ بلغمی مزاجبه افراد با مزاج صفرا ⇐ صفراوی مزاجبه افراد با مزاج سودا ⇐ سوداوی مزاج گفته می شود.
⬅️وقتی این تقسیم بندی درست باشد شخص دارای تعادل مزاج هست اما وقتی که یکی از این کیفیات بر جسم فرد غالب می شود تعادل مزاج او را بر هم می زند و در اصلاح می گویند: که مثلا غلبه ی مزاج بلغم پیدا کرده یا غلبه ی صفرا پیدا کرده و… است.
⬅️ زوائد اربعه: از جگر یا کبد راه ها و مجاری به سمت سایر اعضای بدن هست آنچه از جنس دم یا خون هست وارد عروق صفرا به سمت زهره یا کیسه ی صفرا سودا به سمت سپرز یا طحال و بلغم و رطوبت ها راهی مثانه می شود.
⬅️ در واقع هر چیزی در اطراف ما وجود دارد دارای مزاج خاص خودش است که در زیر مثال هایی را برای شما قرار می دهیم:
⬅️ مزاج اعضای بدن:کبد، کلیه، طحال و عضلات ⇐ گرم و ترقلب، شریان و ورید ⇐ گرم و خشکاستخوان، رباط و غشاء ⇐ سرد و خشکچربی، مغز و نخاع ⇐ سرد و تر
دم یا همان خون مایعی سرخ رنگ، گرم و مرطوب است که وظیفه آن تغذیه اندامها است. خون طبیعی سرخ رنگ، شیرین، دارای طبعی گرم و عاری از بوی بد است. خونی که از جگر خارج شده و به قلب میرود حاوی سودا، صفرا و بلغم است. به همین دلیل غلظت زیادی دارد. اما در مسیر خود مقداری از اخلاط و آب اضافی را از دست داده و سرختر، روانتر و روشنتر میشود.
سوداسیاه رنگ است. در جگر تولید میشود و جایگاه اصلی آن طحال است. طبعش مانند خاک سرد و خشک و طعمش گس متمایل به تلخ است. قسمتی از آن پس از تراوش از جگر، همراه خون به تغذیه استخوانها کمک میکند. قسمت دیگر به طحال میرود و موجب تقویت دهانه معده میشود.صفرامایعی زرد رنگ و تلخ است که طبع گرم و خشک دارد. محل تولید آن جگر و جایگاهش در کیسه صفراست. صفرای طبیعی یا همان کف خون، سرخ رنگ است.
صفرا به خون لطافت داده و موجب عبور آن از مجاری باریک و مویرگها میشود. صفرا به ششها در دم و بازدم و به رودهها در عمل دفع کمک میکند.بلغمدر معده تولید شده و همراه با خون در تمام بدن در جریان است. طبع آن سرد و تر و طعم آن شیرین است. بلغم در روند طبیعی خود به خون تبدیل میشود.
مزاج گرم
این افراد علیرغم خوشرو بودن، زود عصبی میشوند و همیشه احساس گرما میکنند. تعداد این افراد از کسانی که مزاج سرد دارند، کمتر است. خوردن غذاهای سرد به این افراد توصیه میشود.
مزاج سرد
اغلب افراد سفیدپوست که سرما تا مدت زیادی در بدن آنها باقی میماند، مزاج سرد دارند. میل زیادی به خواب داشته و عموماً سست هستند. افراد خونسردی بوده و معمولاً عصبی نمیشوند. اسیدیته خون آنها بالاست. خوردن غذاهای گرم به این افراد توصیه میشود.
مزاج سوداوی: مزاج سرد و خشک مربوط به تولید سودا در طحال.
مزاج بلغمی: مزاج سرد و تر مربوط به سیستم لنفاوی یا سیستم ایمنی.
مزاج دموی: مزاج گرم و تر مربوط به رساندن غذا و اکسیژن به سلولها.
مزاج صفراوی: مزاج گرم و خشک مربوط به ترشحات زرد رنگ کبد.
مزاج معتدل: برآیند سردی، گرمی، تری و خشکی مزاج است. با رعایت تعادل میان سردی و گرمی غذا میتوان به مزاج معتدل رسید.