علم و دین فرهنگستان جهانی مطالعات تطبیقی در علم و دین، عرفان ناب اسلامی، علم و دین، عرفان مقربین، علم، دین، حکمت ناب شیعی، استاد علوی، علم و دین
ویژگی مخاطبین کانون علم و دین سخنرانی ۱۸ بهمن ۱۴۰۱ استاد علوی
ویژگی مخاطبین کانون علم و دین
اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم
بِسْمِ اللَّهالرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
الحمدلله رب العالمین و صلی اللّه علی محمد واله الطاهر ین سیما بقیه‌الله فی السموات و الارضین
اهم موضوعاتی که در این مطلب به آن اشاره شده است، عبارتند از:
- ویژگی مخاطبین کانون علم و دین
- یک سالک در کانون علم ودین
- اثر اعمال افراد بر حوادث طبیعی
- رویکرد سالک در حواث
ویژگی مخاطبین کانون علم و دین
از آنجاییکه در این روزها در ایام چله خدمت هستیم و بحث خدمت است، صحبتی را که امروز با یکی از دوستان داشتیم عینا خدمت شما منتقل میکنم. دوستان عزیز! کانون علم و دین، برنامه‌هایی برای سیر و سلوک دارد، اصل برنامه، سیروسلوک یا همان تهذیب نفس و خودسازی است. یعنی اگر شما به دستورات و برنامه‌هایی که در این مرکز برای شما می‌گذارند، پایبند باشید و آنها را انجام دهید، در این مسیر دارای بهترین زندگی و سبک زندگی خواهید بود. اولاً خدمت اساتید و مسئولین گروه‌ها عرض کنم که مخاطبین ما و شما چه کسانی هستند؟ شما کسانی را که مخاطب قرار می‌دهید، برنامهریزی که انجام می‌دهید، تدریسی که می‌کنید، کلاس درسی که می‌گذارید و چله‌هایی که می‌دهید، اینها برای کسی است که طبق آیه قرآن «لِمَنْ شاءَ مِنْکُمْ أَنْ یَسْتَقِیم» [۱] دنبال راه مستقیم باشد. کسی به دنبال راه مستقیم است یا به‌عبارت‌دیگر به‌دنبال بهترین سبک زندگی و به‌دنبال راه تکامل است که کمال روح و کمال حقیقی را پیدا کند یا به عبارت‌دیگر کسی است که به‌دنبال سعادت ابدی باشد. در واقع کسی که به‌دنبال سعادت ابدی است، کسی که به‌دنبال رسیدن به خدا است، کسی که به‌دنبال بهترین سبک زندگی است، کسی که به‌دنبال صراط مستقیم است، همگی این موارد حاوی یک مفهوم هستند. مخاطبین شما این افراد هستند؛ یعنی اگر کسی به‌دنبال این چیزها نیست و از آنجاییکه بیاید وقت خودش را تلف می‌کند و بعد از یک مدتی هم نمی‌ماند و میرود. بنابراین برای آنها برنامهریزی نکنید، یعنی کار و وظیفه شما این نیست. البته خیلی از مراکز و هیئت‌ها، خیلی از مراکز دینی، خیلی از مؤسسات و آموزشگاه‌ها و باشگاه‌ها هستند که انواع و اقسام آموزش‌ها را می‌دهند. طبیعتا هر فردی می‌تواند مطابق میل و سلیقه خودش، هرجایی که می‌خواهد برود، مثلا یکی کلاس مدیریت تفکر میرود، یکی کلاس مدیریت بازار میرود تا پول‌دار شود، یکی دنبال مدیریت موفقیت میرود تا بداند چگونه می‌تواند در جامعه موفق باشد و دیگران را جذب کند، یکی به‌دنبال آیین دوست‌یابی میرود، یکی هم هیئت میرود، سینه می‌زند، حالی می‌کند و کِیف می‌کند. هر کسی به‌دنبال یک چیزی هست.
ویژگی مخاطبین کانون علم و دین
خواستگاه یک سالک در کانون علم ودین
در کانون علم و دین، فقط کسانی می‌توانند بیایند و باید بیایند و می‌مانند که دقیقاً، واقعاً، حقیقتاً و از صمیم دل به‌دنبال چند عنوانی که بالاتر اشاره شد یعنی سعادت ابدی، بهترین سبک زندگی، صراط مستقیم و آن تعابیر دیگری که گفتیم، باشد؛ هر کس به‌دنبال این مفاهیم باشد، می‌آید و اینجا می‌ماند حتی اگر جای دیگر هم برود، باز هم همین‌جا خواهم آمد، چون در طول عمری که خداوند به بنده داده است و در این حدوداً شصت سال، بنده بدون تعصب به‌دنبال بهترین راه زندگی و بهترین سبک زندگی بوده‌ام. فکر نکنید که بنده چون بچه شیعه بوده‌ام، این راه را انتخاب کرده‌ام. نه! بنده به دنبال مکاتب مختلف رفته‌ام؛ انواع مکاتب هندی، انواع و اقسام مکاتب شرقی و غربی را در دوران جوانی مطالعه و با آنها زندگی کرده‌ام، با فرد زرتشتی زندگی کرده‌ام، با فرد مسیحی زندگی کرده‌ام، با فرد بودایی هم زندگی کرده‌ام و با آنها بوده‌ام “چون قلم پرگار یک پا در شریعت استوار پای دیگر سیر هفتاد و دو ملت میکنم”. بنده این مکاتب را مطالعه کرده‌ام و الان هم در حال مطالعه هستم، خیال نکنید الان بگویم رسیده‌ام و تمام شد بلکه الان هم اگر چیزی بهتر از اینجا پیدا کنم آن‌جا می‌روم، زیرا ما باید به‌دنبال نجات باشیم، ما به‌دنبال این نیستیم که تحت تأثیر یک سری عقاید خرافی یا عقایدی که از پدرانمان به ما رسیده است که معلوم نیست درست باشد یا غلط راه خود را انتخاب کنیم و یا چون من اینجا به دنیا آمده‌ام، شیعه هستم و اگر در کشور مسیحی بدنیا می‌آمدم مسیحی بودم و یا در کشور یهودی به دنیا می‌آمدم یهودی بودم! این حرف‌ها نیست. ما هر جایی که به دنیا می‌آمدیم، به‌دنبال حقیقت بودیم و تا الان هم نتیجه‌اش همین است. همین الان هم مطالعه میکنم، من هفته پیش با یک برنامه‌ای روبه‌رو شدم که چون دیدم برنامه تربیت انسان است، ثبت‌نام کردم و پول واریز کردم تا ببینم از چه سبکی استفاده می‌کنند و برنامه تربیتی آنها چیست و ببینم اگر حرف و موضوع تازه‌ای دارند، به‌عنوان معلم شما برای شما مطرح کنم ولی دیدم نه، آنها سالیان زیادی روان‌شناسی تربیت را کار کرده‌اند و نتیجه‌اش را آورده‌اند و برای هر جلسه‌ای مبلغ زیادی می‌گیرند ولی بنده دیدم اصلاً قابل‌مقایسه با کانون علم و دین و برنامه‌های کانون علم و دین نیست. به عنوان مثال، یکی از کارهای آنها، این بود که چله می‌دادند، ولی چله‌ای که شما اینجا می‌گیرید اصلاً قابل مقایسه با آن نیست، آنها خیلی مانده است به اینجا برسند. منتها اینجا یک اشکال وجود دارد که ما اینجا سخت‌گیری نمی‌کنیم، می‌گوییم خب شما اول باید یک‌سال بیایید و متعهد شویدکه دو ساعت در هفته بیایید که کار خیلی ساده‌ای است، بعد از آن اگر خواستید عضو وابسته شوید. اگر این راه را کسی ادامه دهد، واقعاً به درجات بالایی می‌رسد و می‌تواند به نجات دنیا و آخرت برسد. از طرفی پشتوانه ما فقط حرف‌هایی که اثباتش معلوم نیست مانند مبحث چاکراه‌ها و … نیست، البته بنده همه این مباحث را نزد پیر و استاد خوانده‌ام، بنده یوگا را پیش کسی یاد گرفته‌ام که خودش استاد بزرگ هند بود و سالیان سال پیش اساتید بزرگ در تبت کار کرده بود. کسی بود که من الان نمی‌توانم به شما بگویم که چه قدرت‌هایی داشت که اگر بگویم ممکن است باور نکنید، در یوگا به قدرت‌های بالایی رسیده بود، ریاضت‌ها کشیده بود. با این وجود، اینها همه وقت تلف کردن است، متأسفانه بعضی افراد در همین فضاهای مجازی، این مطالب را به‌عنوان اسلام می‌گویند،. مثلاً می‌گویند شما وقتی وضو می‌گیرید و نماز می‌خوانید چاکراه سوم شما بیدار می‌شود. اصلاً وضو به چاکراه ربطی ندارد و اینها می‌خواهند این را علمی کنند. این حرف‌ها، راه ورود شیطان است! دو کلمه و دو اصطلاح فیزیکی را دستاویز قرار می‌دهند و فریب می‌دهند که بگویند این حرف‌ها علمی است درصورتی‌که اینها علم نیستند و همه خرافات، دروغ و جفنگیات است که برای گمراه کردن انسان‌ها و برای‌اینکه پول‌دار بشوند، انجام می‌دهند. پول‌های هنگفتی هم می‌گیرند، مثلاً در همین گروهی که بیان کردم، می‌گفت هزاران نفر ثبت‌نام کرده‌اند و هزینه داده‌اند و رفته‌اند درحالی‌که عرض کردم روش آنها در مقایسه با این روش چله‌گیری که شما دارید و در مقابل این چله‌ای که شما می‌گیرید، بسیار بچگانه است. چله‌های ما، ذکر دارد، فکر دارد، عمل دارد، مراقبه دارد. البته همه این چله‌هایی که شما گرفته‌اید بیشتر تمرینی است، ولی در واقع اگر شما همین چله‌های تمرینی را هم نگاه کنید یعنی مشاهده، مراقبه و محاسبه، همه حساب‌شده است.
سبک زندگی در کانون علم و دین
بنابراین دوستانی که اینجا هستید قدر بدانید که اینجا می‌آیید، خدمت اساتید، مربیان و مسئولین گروه‌های علمی عرض میکنم که توجه داشته باشید که مخاطب شما کسی است که به‌دنبال بهترین سبک زندگی است. بهترین سبک زندگی همین است که انسان به اولیاء خدا وصل بشود. هیچ راه دیگری بهتر از این نیست و این بهترین، آسان‌ترین، سبک‌ترین و سریع‌ترین راه برای رسیدن به مقصد است. ما همیشه هر حرفی که می‌زنیم با ادله اثبات می‌کنیم که سه پشتوانه علمی دارد: ۱-پشتوانه عقلی و فلسفی ۲-پشتوانه نقلی و قرآنی و روایی ۳-پشتوانه علمی و تجربی، یعنی سه جهان‌بینی مهم، این سیستم و این نظام تربیتی را حمایت می‌کند، از طرفی شما هم باید به ازای هر حرفی که ما می‌زنیم، از ما دلیل علمی، عقلی و نقلی آن را بخواهید. البته اینجا چون جلسه عمومی است، من زیاد وارد آیات و روایات و بحثهای فلسفی قوی نمی‌شوم، دوستان در گروه فلسفه می‌بینند که در این کلاس بحثهای عقلی می‌شود و ما چقدر روی موضوعات ریز می‌شویم، نظرات فلاسفه را می‌گوییم، نقادی می‌کنیم یا در جلسات تفسیر قرآن چقدر از آیات و روایات می‌گویم، اینها پشتوانه قوی‌ای دارد نه مانند حرف‌های خرافی که در ادیان تحریف شده مختلف بیان می‌شود. به همین دلیل است که باید قدر بدانید.
بنده لازم می‌دانم که از دوستان برای برنامه‌های متنوعی که هست تشکر کنم، ابن برنامه‌ها برای این است‌که شما بتوانید خانواده‌های خود را هم وارد کنید. کسانی که اهل سیروسلوک هستند، خانواده‌های خود را هم وارد کنند. زیرا خانواده اگر همراه انسان باشد، سیروسلوک انسان خیلی آسان‌تر می‌شود، وقتی خانواده فرد با او همراه هستند، کارشکنی نمی‌کنند و با او مخالفت نمی‌کنند، بنابراین سیروسلوک او خیلی سریع‌تر می‌شود، همچنین اگر خانواده در سلسله ولایت قرار بگیرند آثار و برکات آن خیلی زیاد می‌شود.
ان‌شاءالله در جلسات آینده یکی از بحثهای خیلی مهم را مطرح خوهیم کرد، بحث این که اولیاء خدا چه خصوصیاتی دارند؟ آنها که ما باید به آنها وصل شویم، چه خصوصیاتی دارند؟ تا شما بتوانید اولیاءالله را پیدا کنید و با آنها ارتباط برقرار کنید.
ویژگی مخاطبین کانون علم و دین
اثر اعمال افراد بر حوادث طبیعی
یک تذکر راجع به مسئله زلزله که هم در کشور ما و هم در ترکیه آمد و خیلی زلزله سنگین و وحشتناکی بود، بدهم. در قرآن می‌فرماید: “بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ، یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ، إِنَّ زَلْزَلَهَ السَّاعَهِ شَیْءٌ عَظِیمٌ.”[۲] انسان تا با چشم خودش نبیند، متوجه نمی‌شود. یک فردی که تمام خانواده او زیر آوار مانده‌اند و این فرد باید تحمل کند، در برف و سرما و بی‌خانمان شدن، همه اینها یک طرف و داغ عزیزانی که زیر آوار مانده‌اند و فرد نمی‌تواند کاری برای نجات او بکند، در طرف دیگر. انسان تا اینها را از نزدیک نبیند، نمی‌فهمد چه درد بزرگی بر سر این بنده‌های خدا آمده است. ان‌شاءالله خداوند آنها را کمک کند و به آنها رحم کند، خدا به ما هم رحم کند، ما باید از اینها عبرت بگیریم. ببینید خدا می‌فرماید “اتَّقُوا رَبَّکُمْ” زلزله چیز بزرگی است، زلزله ساعت چیز بزرگی است، زلزله ساعت یعنی زلزله‌ای که کره زمین را به هم بریزد و اگر زلزله بالای دوازده، سیزده ریشتر است باشد کره زمین و همه چیز به هم می‌ریزد. شاید روزی ده‌بار در همین تهران زلزله بیاید اما زلزله‌های کمی با ریشترهای کم در حد یک ریشتر و دو ریشتر می‌آید و میرود و اصلاً کسی متوجه نمی‌شود! حال اگر زلزله به چهار، پنچ ریشتر برسد همه متوجه می‌شوند، بالای شش، هفت ریشتر که بشود، فاجعه‌آفرین است. معمولاً این مواردی که در تاریخ بشریت اتفاق افتاده، به عنوان مثال در این سال‌هایی که ما بودیم، بنده خودم زلزله بوئین‌زهرا، زلزله طبس، زلزله رودبار را یادم هست، اینها به هفت ریشتر نمی‌رسید ولی خیلی فاجعه آفرین و وحشتناک بود. من به چشم خودم دیدم، جایی که آوار شده بود، یک نفر بیرون از آوار مدام به سر خود می‌زد، مگر می‌شود این آوار را برداشت! ما وقتی می‌خواستیم این آوار را برداریم، تیرآهن‌ها و سنگ‌ها و آجرها دست‌هایمان را زخم کرد و به زور جابه‌جا می‌کردیم ولی فایده‌ای نداشت و زیر آوار یک مادر با بچه‌اش خفه شدند و زیر آوار خاک شدند. اکنون هم شرایط پیش آمده برای مردم زلزله‌زده، خیلی سوزناک و دردناک است، واقعاً خدا به همه این افراد صبر بدهد و خدا نصیب هیچ‌کس نکند. این‌که خدا می‌فرماید “اتَّقُوا رَبَّکُمْ” یعنی این‌که بدانیم اعمال ما اثر دارد. بعضی‌ها خیال می‌کنند ما باید اسرار خدا را بفهمیم، برایشان سوال است که چرا اینجا زلزله می‌آید ولی آن‌جا نمی‌آید، اینجا که آدم‌های خوبی بودند و آن‌جا آدم‌های بدی هستند چرا آن‌جا نمی‌آید؟ می‌خواهیم همه چیز را ما بفهمیم، اگر ما می‌توانستیم اسرار خدا را بفهمیم، خدایی می‌کردیم! خداوند اسرار خود را برای افراد عامی و کم عقلی مثل ما روشن نمی‌کند، برای اولیاء خودش روشن است، اولیاء خدا می‌فهمند، چرا اینجا زلزله آمد یا مثلاً چرا در این زلزله یک پیرزن هشتاد ساله بعد از ده روز زنده بیرون آمد ولی مثلاً یک جوان بیست و پنج ساله ورزشکار آن زیر خفه شد و مُرد، آنها می‌فهمند، اینها همه حساب، کتاب دارد، اسرار دارد ولی چیزی که هست این است که اعمال ما در زندگی ما موثر است و باید مواظب اعمال خود باشیم و شکی در این نیست! ممکن است بپرسید تاثیر این اعمال چگونه است. فرض بفرمایید وقتی یک نفر هر روز مدرسه میرود به او نمی‌گویید که چرا مدرسه می‌روی؟ سوال برای زمانی است که یک اتفاق غیرطبیعی اتفاق افتاده باشد، اگر یک روز مدرسه نیاید، به او می‌گویید چرا مدرسه نیامدی، و قطعا هر روز نمی‌گویی چرا آمدی؟ چون طبیعتاً باید بیاید.
اگر به طبیعت نگاه کنیم، گاهی مواقع باید صدها عذاب بر سر ما بیاید، این رفتارهایی که ما در جامعه و در مردم می‌بینیم، مثلاً همین اسراف، چقدر در ادارات و در خانه‌ها اسراف می‌شود، خودِ اینها به بلایای غیرمترقبه کمک می‌کند، اعمال ما اثر دارد و باید اعمال خود را درست کنیم، اعمال خود را که درست کنیم، ممکن است خدا رحم بکند.
ویژگی مخاطبین کانون علم و دین
رویکرد سالک در حواث
در قرآن می‌فرماید: “یَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ کُلُّ مُرْضِعَهٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ”[۳] وقتی که زلزله آن روز بیاید، می‌بینی مادری که به بچه خود شیر می‌دهد، بچه خود را رها می‌کند، “وَتَضَعُ کُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا” هر زن باردار سقط جنین کند،”وَتَرَى النَّاسَ سُکَارَى وَمَا هُمْ بِسُکَارَى” خیال می‌کنی مردم مست هستند، هر کسی یک طرف میرود، گاهی این‌طرف میرود گاهی آن‌طرف میرود، گیج می‌شوند و نمی‌دانند کدام طرف بروند “وَلَ کِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِیدٌ” مست نیستند عذاب شدید است. ما باید برای آن موقع فکر بکنیم، آن موقع جز خدا چه کسی به داد ما می‌تواند برسد! فرض کنیم که خدایی ناکرده این زلزله آمد، البته خدایی ناکرده ندارد؟ بالاخره می‌آید، مرگ می‌آید، عذاب می‌آید، برای همه می‌آید، هیچ کس نمی‌تواند نجات پیدا کند مگر این‌که خدا رحم کند! خب پس آن‌موقع فقط خدا به داد ما می‌رسد. باید از الان یاد بگیریم با خدا باشیم، از الآن یاد بگیریم که خدا را صدا کنیم، طوری‌که تا گفتیم خدایا، خدا به ما توجه کند، آن‌قدر روح ما تقویت شده باشد که وقتی می‌گوییم خدایا، زود وصل بشویم بعد آن موقع معجزه می شود، این عذاب‌ها از سر ملت دور، از سر خودِ ما و از سر خانواده ما دور می‌شود. اما متاسفانه ما خدا را فراموش می‌کنیم و بعد می‌گوییم چرا؟ ما چه گناهی کرده بودیم؟ اینها چه گناهی کرده بودند؟ از این سوال‌های بی اساسی که نمی‌دانیم علت آن چیست. باید برای آن روز فکر کنیم، اینها همه برای بیداری ما است، یعنی ما باید از این حوادث عبرت بگیریم و خود را جای آن اشخاص بگذاریم، تا می‌بینیم بلایی سر کسی آمده مثلا زلزله‌ای، مرگی ، بیماری‌ای یا عذابی آمد، خودمان را جای آن شخص بگذاریم و ببینیم اگر ما آن‌جا بودیم چه می‌شد؟ یک روز می‌آید که این بلاها سرِ ما بیاید، برای آن روز باید خودمان را آماده کنیم، “اتَّقُوا رَبَّکُمْ” یعنی خودتان را آماده کنید برای این‌که در آن موقع بتوانید خودمان را نجات بدهید، قطعا می‌توانیم، راحت هم می‌توانیم، فقط کافی است که یاد بگیریم چگونه با خدا ارتباط برقرار کنیم. همین چله‌ها و اذکار به ما یاد می‌دهد که چگونه با خدا ارتباط برقرار کنیم. باید این تمرین را بکنید و مطمئن باشید که اگر این تمرین را درست انجام بدهید و این چله‌ها را درست بگیرید قطعا به جایی می‌رسید که فیض روح‌القدس ار باز مدد فرماید دیگران هم بکنند آنچه مسیحا می‌کرد.[۴]
شما هم می‌توانید با ارتباط با خداوند “قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ” هم خودتان هم خانواده‌های خود را در این‌گونه مواقع نجات بدهید.
ان‌شاءالله که خداوند به همه ما توفیق بدهد و یاد و محبت خودش را در دل‌های ما تقویت کند و ما را برای حوادثی که در زندگی در پیش رو داریم آماده کند تا ان‌شاءالله این مراحل را طی کنیم و بعد به آن سعادت و نجات ابدی برسیم تا برای همیشه از درد و رنج و مرگ نجات پیدا کنیم و به ابدیت و حیات جاودان برسیم و با اولیاءالله محشور بشویم و به خوشبختی حقیقی برسیم.
ویژگی مخاطبین کانون علم و دین
[۱] سوره تکویر آیه ۲۸
[۲] سوره حج آیه ۱
[۳] در سوره حج،آیه ۲
[۴] (حافظ)
